GÜMÜŞLÜK’TE BİR BREZİLYALI MÜZİK EFSANESİ: EGBERTO GİSMONTİ

Brezilyalı gitarist, piyanist ve kompozitör Egberto Gismonti, DenizBank ana sponsorluğunda devam eden 14. Uluslararası Gümüşlük Klasik Müzik Festivali kapsamında iki konser vermek için Bodrum’a geliyor. Uludağ Premium sponsorluğunda Türkiye’ye davet edilen Egberto Gismonti, 27 Ağustos Pazar akşamı saat 20:30’da, festival merkezindeki Toprak Ev’de bir gitar resitali verecek. Sanatçı, bir sonraki gün 28 Ağustos Pazartesi akşamı ise saat 21:15’te antik taş ocağında izleyicinin karşısına piyanoyla çıkacak.

Hem gitar hem de piyanoda bir virtüöz olan Egberto Gismonti, Brezilya yerli halkının geleneksel müziği ve klasik müzik dünyasında, öncüsü Heitor Villa-Lobos’un açtığı yolda eserler veren bir sanatçı olmakla birlikte usta bir doğaçlamacı olarak döneminin sayısız müzisyenine ilham kaynağı olmuş. Müzik serüveni beş dönemle ifade edilen Gismonti, Gümüşlük’te vereceği her iki konserde de klasikleşmiş eserlerinden oluşan bir seçkiyle hayranlarının karşısında olacak.

Gismonti’nin müzik serüveni altı yaşındayken başlıyor

Sicilyalı anneden, Lübnanlı babadan Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinin yakınlarındaki Carmo kasabasında 1947 yılında dünyaya gelen Gismonti, müzisyen bir ailede büyüdü. Altı yaşındayken Conservatório Brasileiro de Musica’da piyano eğitimi almaya başladı. On beş yıl boyunca Brezilya klasik repertuarı üzerine çalıştıktan sonra, modern müziği keşfetmek için Paris’e gitti. Anton Webern ve Schoenberg’in öğrencisi besteci Jean Barraqué tarafından öğrenci olarak kabul edildikten sonra Nadia Boulanger ile beste, orkestrasyon ve analiz çalışmalarını sürdürdü. Çello, flüt, Kalimba, klarnet gibi çalgıları da gençliğinden itibaren çalmaya başlayan Gismonti bir multi-instrumentalist olmasına karşın ilk önce piyano ve çok daha sonra da gitara yöneldi. Gismonti’nin, gitar klavyesini, piyano klavyesi kullanır gibi kullanması, birden fazla kişinin aynı anda çaldığı izlenimi yaratır. Sanatçının, çarpıcı tekniği neredeyse bir orkestranın tüm renklerini içinde barındırır.
Gismonti; “Brezilya kültürü, benim müziğimin temel kaynağı ve pınarıdır.”
Nadia Boulanger, Gismonti’yi Brezilyalılığından gelen kolektif tecrübesini müziğiyle sentezlemesi için teşvik etti. Boulanger, Gismonti’ye kuralları yıkmasını, daha cesur olmasını ve ihtiyacı olan tüm ilhamın kendi ülkesinde Amazon’da olduğunu öğütledi. Bu öğütle ülkesine dönen sanatçının, Amazon yağmur ormanlarının yerli halkları ve müzikleri ile karşılaşması, gelişimindeki kritik bir aşama oldu. Araştırmaları ve bu dönemde tanıştığı yerli halktan şaman ve müzisyenler, müzik dili ile ilgili ifade imkanları konusundaki düşüncelerini değiştirdi ve çalışmalarını günümüze değin etkilemeye devam etti. Diğer yandan tam da bu dönemde Gismonti, gitarda kendi kendini yetiştirmiş bir sanatçı olarak, Paris’ten Brezilya’ya dönüşünde, altı telli gitarla yetinmeyerek, 10 telli hatta 14 telli gitarlar tasarlar ve enstrümanın olanaklarını genişletir.
Gismonti’nin Amazon havzasının Xingu bölgesinde geçirdiği süreç, onda kalıcı bir izlenim bıraktı. Bu dönem, müzikal olarak “Yualapeti” ve “Sapain” gibi çalışmalarıyla belgelenmiş ve Naná Vasconcelos ile birlikte çıkardıkları Danças das Cabeças (1977), Sol de Meio Dia (1978) gibi Xingu insanlarına adadığı kayıtlarla ve Duas Vozes (1984) gibi çalışmalarda kendini göstermiştir.

70 yıla 70 albüm sığdırdı
The Cambridge Companion to the Guitar, Gismonti’nin 1977’de perküsyoncu Nana Vasconcelos işbirliği ile ECM’den çıkan ilk albümü “Dança das Cabeças”dan övgüyle bahseder: “dokusu ve stillerindeki ham yoğunlukla yerli Brezilya müzikleri, popüler samba ve bossa icralarından oldukça farklı ve daha çeşitli olduğunu ortaya koyar”. Gismonti’nin, Vasconcelos ile yaptığı çalışmalara ek olarak, ECM ile ilgili diğer önemli işbirliği, Magico, Folk Songs ve Magico: Carta de Amor adlı albümlerde birlikte yer aldığı Jan Garbarek (saksofon) ve Charlie Haden (bas) ile trio çalışmalarını içerir.

Gismonti’nin bugüne kadar yayınlanan 70 civarındaki albümü arasından yer alan 2009 tarihli Saudacoes adlı çift CD’li albümdeki Sertoes Veredas isimli ilk CD’ye biçilen alt başlık neredeyse sanatçının bugüne kadar ki tüm sanat çalışmalarının bir mottosu gibidir: “tribute to miscegenation” (Irkların kaynaşmasına övgü). Bu çalışma, Villa-Lobos’a, Stravinsky’ye, Bach’a, Xingu Kızılderililerinin dans ritüellerine ve benzerlerine atıfta bulunan Gismonti’nin müzikal dili hakkında indikatör niteliğindedir.

Genç piyanistler Gümüşlük’te sertifika aldı

Uluslararası Gümüşlük Klasik Müzik Festivali bünyesinde 2006 yılından bu yana organize edilen Gümüşlük Festival Akademisi (GFA), bu yıl 5 farklı dalda sertifika verecek. Başladığı yıldan bu yana farklı enstrüman dallarından 800 civarında genç müzisyene, dünyanın en iyi müzisyenlerinden sertifika alma imkanı sunan GFA’da bu yıl piyano masterclassına katılan 18 genç piyanist, festival merkezindeki Toprak Ev’de önce 11 günlük kursta edindikleri tecrübelerini sergiledi; ardından düzenlenen törenle sertifikalarını Devlet Sanatçımız Piyanist Gülsin Onay’ın elinden aldı. Törene Kübalı piyanist Mauricio Vallina da katıldı.

Yaşları 11 ile 22 arasında değişen 18 genç yetenek, 11 günlük süre içerisinde Rus Ilya Itin, İtalyan Romano Pallottini, Kübalı Mauricio Vallina ve Gülsin Onay’dan eğitim aldı. Masterclass bünyesinde iki grup halinde konser veren yeteneklerden 8 tanesi, 20 Ağustos akşamı bir konser vererek göz doldurmuştu. Geçtiğimiz akşam ise tüm öğrenciler sırayla sahneye çıkarak birer eser seslendirdikleri konserde hem eğitmenlerinden hem de izleyenlerden tam not aldı.

Tüm hünerlerini sergilediler

DenizBank ana sponsorluğunda düzenlenen 14. Uluslararası Gümüşlük Klasik Müzik Festivalinde bu yıl GFA’nın eğitim sponsorluğunu Bosch üstleniyor. 15 Ağustos’ta başlayan ve 25 Ağustos’ta sona eren piyano masterclassının ikinci konserine katılan 18 öğrenci sergiledikleri performansta, Chopin, Mozart, Liszt, Bach, Rahmaninoff ve Saygun gibi bestecilerin eserlerine yer verdi. Konserden önce bir konuşma yapan Piyanist Gülsin Onay, öğrencileri çok başarılı bulduklarını söyleyerek, “Gençlerimizi çok beğendik, çok yetenekliler, çok çabuk öğreniyorlar. Bu yılki öğrencilerimizin hepsi konservatuar öğrencisi olamamasına rağmen, çok ileri seviyelere gelmişler. Burada dört büyük piyanistten ustalık sınıfı dersleri aldılar. Bu, onlar için bulunmaz bir fırsattı. Hepsiyle gurur duyuyoruz. Atatürk’ün de hayalini kurduğu gençlik bu olsa gerek” dedi. İki saat süren konserin ardından tüm öğrenciler, Gülsin Onay’la birlikte günün anlamına yönelik 30 Ağustos Marşını söylediler.

Sırada flüt ve gitar masterclassları var

Bosch’un eğitim sponsorluğunda düzenlenen GFA’da bir sonraki masterclass konseri flüt dalında 31 Ağustos akşamı saat 20:30’da festival merkezindeki Toprak Ev’de gerçekleşecek. Masterclass kapsamında Flüt sanatçıları Bülent Evcil ve Raffaele Trevisani’den eğitim alacak 26 genç flütçünün kurs dönemi 26-31 Ağustos tarihlerinde gerçekleşecek. Bu tarihler arasında eş zamanlı olarak düzenlenecek, 10 öğrencinin yer alacağı gitar masterclassına gitaristler Derek Gripper, Erdem Sökmen ve Egberto Gismonti eğitimci olarak katılacak.

Festivalin sponsorları:
14. Uluslararası Gümüşlük Klasik Müzik Festivalinin ana sponsoru DenizBank. Kumda ve Suda konserlerinin sponsorluğunu Uludağ Premium üstlenirken, etkinlik ve eğitim sponsorluğunu üstlenen Bosch, Gümüşlük Festival Akademisi konserlerine destek veriyor. Liba Laboratuarları A.Ş., etkinlik sponsoru olarak festivalin açılış ve kapanış konserlerine katkı sağlıyor. Muğla Büyükşehir Belediyesi ve Bodrum Belediyesi, festivalin kurumsal sponsorları arasında yer alırken; THY, festivalin resmi ulaşım sponsorluğunu; Arion Resort Hotel konaklama sponsorluğunu; Çağdaş Holding, festival merkezi sponsorluğunu ve Piernet ise sosyal medya sponsorluğunu üstleniyor. Ayrıca Julius Meinl Coffee, Mas Matbaa, Off Gümüşlük ve Soğan Sarmısak, festivalin servis sponsorları arasında yer alıyor.

Antik Taş Ocağında gerçekleşecek Taşta konserlerinin başlama saati 21:15; diğer konserler 20:30’da başlayacaktır.

Biletler, Festival Merkezi, Gümüşlük sahili (iletişim: 0 537 577 85 07 – 0 252 394 41 61) ve Biletix’den temin edilebilir.

www.gumuslukfestival.org

info@gumuslukfestival.org

www.facebook.com/gumuslukfest

  1. Uluslararası Gümüşlük Klasik Müzik Festivali 2017 Programı

26 Temmuz – Gilles Apap – Keman & Myriam Lafargue – Akordeon (Fransa) – Taş Ocağı

28 Temmuz – GFA Keman Konseri – Toprak Ev

29 Temmuz – Dilbağ Tokay – Viyolonsel & Eren Levendoğlu – Piyano (Türkiye) – Taş Ocağı

31 Temmuz – Viyolonsel GFA Konseri – Toprak Ev

1 Ağustos – Tord Gustavsen (Norveç) – Festival merkezi, sahil

4 Ağustos – Begoa Ensemble (Türkiye) – Taş Ocağı

8 Ağustos – Emin Fındıkoğlu Quartet – Festival merkezi, sahil

10 Ağustos – Alp Ersönmez ‘Yazısız’ feat Erik Truffaz – Eklisia 

15 – 19 Ağustos – 4. Ahmed Adnan Saygun Piyano Yarışması – Toprak Ev

18 Ağustos – Ilya Itin – Piyano (Rusya) – Taş Ocağı

20 Ağustos – GFA Piyano Konseri – Toprak Ev

22 Ağustos – Romano Pallottini – Piyano (İtalya) – Taş Ocağı

24 Ağustos – Mauricio Vallina – Piyano (Küba) – Taş Ocağı

25 Ağustos – GFA Piyano Konseri – Toprak Ev

26 Ağustos – Erdem Sökmen & Hasan Meten – Gitar Duo (Türkiye) – Toprak Ev

27 Ağustos – Egberto Gismonti – Gitar (Brezilya) Toprak Ev

28 Ağustos – Ebgerto Gismonti – Piyano (Brezilya) Taş Ocağı

30 Ağustos – Derek Gripper – Gitar (Güney Afrika) Toprak Ev

31 Ağustos – GFA Flüt Konseri – Toprak Ev

01 Eylül – Bülent Evcil (Türkiye) & Raffaele Trevisani (İtalya) – Flüt Duo & Paola Girardi – Piyano (İtalya) – Taş Ocağı

04 Eylül – Gülsin Onay – Piyano (Türkiye) – Taş Ocağı